Jakie dokumenty należy przedstawić podczas kontroli obozu letniego w szkole?
Jakich dokumentów może żądać jednostka kontrolująca obóz (wypoczynek letni w szkole publicznej)?
Jakie dokumenty musi przygotować kierownik do kontroli?

Wymagania dla organizatorów wypoczynku reguluje rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 stycznia 1997 r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania (Dz. U. Nr 12, poz. 67 z późn. zm.) - dalej r.o.w.
Nadzór nad wypoczynkiem organizowanym w obiekcie hotelarskim, innym obiekcie używanym okazjonalnie (np. szkoła, internat) do wypoczynku, sprawuje kurator oświaty właściwy ze względu na miejsce lokalizacji wypoczynku.
W trakcie kontroli dokonywanych przez wizytatorów najczęściej stosowanym narzędziem jest arkusz kontrolny, który obejmuje sprawdzenie:
- zaświadczenia o zgłoszeniu wypoczynku do właściwego kuratora oświaty,
- informacji o placówce (nazwy i adresu organizatora, formy wypoczynku, czasu trwania turnusu, ilości uczestników),
- kwalifikacji kadry pedagogicznej oraz kierownika wypoczynku,
- liczby dostosowania ilości zatrudnionej kadry pedagogicznej do ilości uczestników,
- rodzaju opieki medycznej,
- kwalifikacje ratownika,
- oceny dokumentacji wychowawców – dzienniki zajęć,
- oceny dokumentacji kierownika (program kolonii, plany pracy poszczególnych grup, regulaminy, zakresy obowiązków dla poszczególnych pracowników, dokumentacja świadcząca o ubezpieczeniu uczestników),
- informacji o uczestnikach wypoczynku (liczbie i wieku uczestników, liczebności grup, liczbie dzieci niepełnosprawnych),
- kart kwalifikacyjnych uczestników,
- realizacji programu wychowawczego (analizie i ocenie podlegają efekty wychowawcze i opiekuńcze),
- oceny wyposażenia w pomoce, sprzęt do zajęć, urządzenia, przybory i materiały,
- oceny warunków zdrowotnych (izolatka, apteczka),
- oceny stanu bezpieczeństwa dzieci na wypoczynku,
- warunków zakwaterowania.
Przedstawiciele Państwowych Powiatowych Inspektorów Sanitarnych sprawować mogą kontrolę w zakresie zapewnienia odpowiednich warunków zdrowotnych i higieniczno-sanitarnych w miejscu wypoczynku zgodnie z obowiązującymi przepisami w zakresie stanu sanitarnego pomieszczeń i otoczenia, a w przypadku organizacji wypoczynku z udziałem dzieci i młodzieży niepełnosprawnej w jaki sposób obiekt jest dostosowany do potrzeb wynikających z rodzaju i stopnia niepełnosprawności uczestników wypoczynku.
Ponadto organizator w formularzu zgłoszeniowym wypoczynku składa oświadczenie, że "uczestnicy wypoczynku będą zaopatrywani w wodę przeznaczoną do spożycia o odpowiedniej jakości". Dlatego po rozpoczęciu wypoczynku organizator powinien dysponować aktualnym (pozytywnym) wynikiem badania wody (gdy obiekt zaopatrywany jest w wodę z wodociągu publicznego badanie mikrobiologiczne, gdy z ujęcia własnego zarówno badanie mikrobiologiczne jak i fizyko-chemiczne).
W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości wydawane będą stosowne zalecenia. Kontrolujący wizytatorzy mogą wydawać kierownikom wypoczynku doraźne zalecenia oraz zgłaszać uwagi i wnioski wynikające z przeprowadzonych czynności.
W razie stwierdzenia prowadzenia wypoczynku niezgodnie z obowiązującymi przepisami, a w szczególności stwierdzenia warunków zagrażających zdrowiu lub bezpieczeństwu uczestników wypoczynku, kurator może zawiesić prowadzenie wypoczynku przez organizatora wypoczynku lub - w przypadku otrzymania wniosku odpowiedniego organu – zdecydować o zakończeniu prowadzenia wypoczynku przez organizatora.
Minister Oświaty nadzoruje prawidłowość organizacji wypoczynku dzieci i młodzieży, w szczególności w odniesieniu do zabezpieczenia opieki pedagogicznej i bezpieczeństwa, na podstawie zapisów ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) – dalej u.s.o, która określa zadania dla kuratorium oświaty związane z wypoczynkiem dzieci i młodzieży. Zgodnie z art. 31 ust. 1 pkt 13 u.s.o. kurator oświaty koordynuje, wspomaga i nadzoruje organizację wypoczynku dzieci i młodzieży na obszarze swojego województwa w okresie ferii letnich i zimowych.
Aktem wykonawczym do ustawy jest r.o.w. Wyżej cytowane rozporządzenie reguluje funkcjonowanie wypoczynku w okresie ferii letnich i zimowych oraz nakłada na kuratora oświaty obowiązek jego rejestrowania i nadzorowania. Zgodnie z § 15 r.o.w. nadzór nad wypoczynkiem sprawuje kurator oświaty właściwy ze względu na miejsce lokalizacji wypoczynku.
Z dniem 1 marca 2010 r. weszły w życie przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 grudnia 2009 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania (Dz. U. Nr 218, poz. 1696), które wprowadziły zmiany do rozporządzenia z dnia 21 stycznia 1997 r. (Dz. U. Nr 12, poz. 67 z późn. zm.). Zmiany wprowadzone w rozporządzeniu dotyczą głównie:
a. zasad zgłaszania wypoczynku kuratorowi oświaty - nowelizacja rozporządzenia wprowadza obowiązek zgłoszenia wypoczynku kuratorowi właściwemu ze względu na miejsce siedziby lub zamieszkania organizatora;
b. likwidacji terminu "placówka wypoczynku" - w rozporządzeniu odstąpiono od nazywania poszczególnych form wypoczynku "placówką" i zastąpiono je terminem "wypoczynek";
c. likwidacji karty kwalifikacyjnej obiektu i zastąpienie jej formularzem zgłoszenia wypoczynku - nowelizacja rozporządzenia zakłada, że zgłoszenie wypoczynku odbywać się będzie drogą elektroniczną poprzez wypełnienie formularza on-line zamieszczonego w Internecie oraz poprzez złożenie wydruku tego formularza (wraz z załącznikami) w kuratorium oświaty właściwym ze względu na miejsce siedziby lub zamieszkania organizatora. Nowelizacja likwiduje obowiązek posiadania karty kwalifikacyjnej obiektu. Jednocześnie obowiązek wypełnienia nowego formularza zgłoszenia oraz przedstawienia stosownych załączników spoczywa na organizatorze wypoczynku. Dla organizatorów, którzy planują wypoczynek trwający do 5 dni dla mniej niż 25 osób lub odbywający się poza granicami kraju, rozporządzenie wprowadza załącznik nr 2 stanowiący uproszczony formularz zgłoszenia.
d. wprowadzenia elektronicznej bazy wypoczynku - nowelizacja rozporządzenia wprowadza elektroniczną bazę danych o wypoczynku, która zawiera informacje o numerach wydanych zaświadczeń, danych organizatora, liczbie uczestników oraz terminie i lokalizacji wypoczynku.
Zgłoszeniu w elektronicznej bazie wypoczynku podlegają przede wszystkim te formy wypoczynku, które spełniają trzy następujące kryteria:
- wypoczynek jest zorganizowany dla stałej liczby i grupy uczestników posiadających karty kwalifikacyjne,
- wypoczynek jest nadzorowany przez stałą kadrę (kierownik, wychowawcy),
- wypoczynek zakłada zakwaterowanie uczestników;
e. obowiązków organizatora i kierownika wypoczynku - rozporządzenie nakłada na organizatora obowiązek posiadania dokumentacji poświadczającej kwalifikacje kierownika wypoczynku oraz wychowawców (lub wolontariuszy). Jednocześnie na kierownika nakłada się obowiązek posiadania podczas trwania wypoczynku dostarczonych przez organizatora kopii dokumentacji poświadczającej kwalifikacje pracowników (lub wolontariuszy). Tym samym odpowiedzialność za właściwą weryfikację tych dokumentów ponosi organizator.
Kurator oświaty, właściwy ze względu na miejsce siedziby lub zamieszkania organizatora wypoczynku w terminie 7 dni roboczych od dnia otrzymania formularza zgłoszenia wypoczynku, wydaje organizatorowi zaświadczenie o zgłoszeniu wypoczynku.

Małgorzata Drogosz