Przekazanie jednostce samorządu terytorialnego należnej jej części oświatowej subwencji ogólnej nie zawsze oznacza, że te środki finansowe trafią do szkoły, w której kształci się uczeń o szczególnych potrzebach edukacyjnych. Powstaje w związku z powyższym problem charakteru środków prawnych przysługujących dyrektorowi szkoły w stosunku do organu prowadzącego szkołę (jednostki samorządu terytorialnego) w zakresie wypłaty należnej tej szkole części subwencji oświatowej. Porównanie wysokości subwencji wypłacanej na ucznia „przeliczeniowego” z subwencją wypłacaną na ucznia o szczególnych potrzebach edukacyjnych jednoznacznie wskazuje, że chodzi tu o kwoty znaczące. O ile bowiem w przypadku przywołanej już wyżej gminy subwencja na jednego ucznia przeliczeniowego wynosi 7867,87 zł, o tyle na ucznia z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim, realizującego obowiązek szkolny lub obowiązek nauki poprzez uczestnictwo w zajęciach rewalidacyjno-wychowawczych organizowanych w szkołach podstawowych i gimnazjach, kwota ta wynosić będzie już 60 467,92 zł.
Z punktu widzenia zasad finansowania działalności oświatowej przez jednostki samorządu terytorialnego z wykorzystaniem części oświatowej subwencji ogólnej podstawowego znaczenia nabiera dyspozycja art. 7 ust. 3 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 203, poz. 1966) - dalej u.d.j.s.t., zgodnie z którym o przeznaczeniu środków otrzymanych z tytułu subwencji ogólnej decyduje organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego. Zakwalifikowanie subwencji oświatowej nie jako subwencji celowej, lecz jako części subwencji ogólnej oznacza, że jednostka samorządu terytorialnego zasadniczo samodzielnie decyduje o przeznaczeniu otrzymanych środków finansowych. W sytuacji takiej w sporze pomiędzy szkołą publiczną a jednostką samorządu terytorialnego, która jest organem prowadzącym, droga sądowa, i to zarówno na płaszczyźnie postępowania cywilnego, jak i administracyjnego, nie przysługuje.

@page_break@

Pamiętać jednakże w tym miejscu należy, że zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 8 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, ze zm.) – dalej u.s.g. – zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, obejmując swym zakresem między innymi działalność oświaty publicznej. 
Zadania własne gminy obejmują sprawy edukacji publicznej, a ustawa o systemie oświaty wskazuje, że do zadań organu prowadzącego szkołę lub placówkę należy w szczególności zapewnienie warunków działania szkoły lub placówki, w tym bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki oraz wykonywanie remontów obiektów szkolnych oraz zadań inwestycyjnych w tym zakresie [wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 23.03.2012 r. (I ACa 206/12), LEX nr 1130917]. Podstawę prawną dla ukształtowania ram finansowych działalności gminy, zresztą jak każdej innej jednostki samorządu terytorialnego, stanowi uchwała budżetowa wykonywana następnie przez organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego. W ocenie autora niniejszego opracowania jest to praktycznie jedyny etap, w ramach którego szkole, jej dyrektorowi, radzie pedagogicznej, radzie rodziców czy wreszcie rodzicom poszczególnych dzieci, w tym objętych szczególnymi potrzebami edukacyjnymi, przysługuje możliwość wpływania na kształt budżetu szkoły, w tym konieczność przekazania szkole należnej jej części subwencji oświatowej. Działanie takie wymagać jednak będzie umiejętności wyliczenia kwoty należnej subwencji, w tym w szczególności umiejętności naliczenia subwencji należnej w związku z kształceniem uczniów o szczególnych potrzebach edukacyjnych. Informacje niezbędne dla dokonania tego rodzaju wyliczeń dostępne są nie tylko organom statutowym szkoły, ale również każdemu obywatelowi, zgodnie z wynikającą z art. 11b u.s.g. zasadą jawności działalności organów gminy.

Powyższy fragment pochodzi z artykułu " Zasady finansowania kształcenia uczniów ze SPE ", opublikowanego w miesięczniku "Dyrektor Szkoły" nr 11/2012>>.