W klasie 1 publicznej szkoły podstawowej uczy się agresywny uczeń, który krzywdzi dzieci, bije nauczycieli.
Co szkoła może zrobić w takiej sytuacji?
Czy jeśli uczeń mieszka poza obwodem szkoły, dyrektor, który przyjął dziecko do szkoły nieobwodowej, może nakazać rodzicom przeniesienie ucznia do szkoły obwodowej? Rodzice uczniów uczących się w tej klasie czują się bezradni, obawiają się o bezpieczeństwo swoich dzieci. Rodzice agresywnego ucznia nie zgadzają się na badania w poradni psychologiczno - pedagogicznej. Działania nauczycieli również nie przynoszą efektów wychowawczych. Jakie szkoła może/powinna podjąć działania aby zapewnić bezpieczeństwo wszystkim uczniom? Kiedy agresywny uczeń pobił koleżankę, jej rodzic powiadomił policję. Czy w sytuacji kiedy uczeń pobił nauczyciela (pozostałe dzieci były świadkami zajścia, była to dla nich ogromna trauma), dyrektor powinien powiadomić prokuraturę?
Pomoże sąd rodzinny
Dyrektor powinien poinformować sąd rodzinny o zachowaniach ucznia oraz rozważyć potrzebę zwrócenia się do kuratora oświaty o przeniesienie ucznia do innej szkoły.
Pomoc psychologiczno – pedagogiczna może być udzielana uczniowi m.in. z powodu zaburzeń zachowania lub emocji bez orzeczenia poradni, ale wymaga uzyskania zgody rodzica. W związku z tym w sytuacji, gdy w szkole jest zatrudniony specjalista (w szczególności pedagog lub psycholog), dyrektor powinien poinformować rodziców ucznia o potrzebie objęcia dziecka pomocą psychologiczno – pedagogiczną i zapytać o zamiar skorzystania z niej - § 2 ust. 2 pkt 4, § 3, § 23 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 09.08.2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. Analogiczną pomoc należałoby zaproponować rodzicom dzieci pokrzywdzonych i ewentualnie będących świadkami pobicia nauczyciela.
Niezależnie od tego o agresywnych zachowaniach ucznia i braku zamiaru poddania dziecka badaniom w poradni psychologiczno – pedagogicznej, należałoby niezwłocznie poinformować sąd rodzinny, który jest uprawniony do wydawania zarządzeń w sytuacjach zagrożenia dobra dziecka, w tym do zobowiązania małoletniego do określonego postępowania (np. do właściwego zachowania w szkole) oraz rodziców do określonego działania, np. do współpracy ze szkołą, poradnią psychologiczno – pedagogiczną lub inną instytucją - art. 109 § 1 i § 2 pkt 1 ustawy z 25.02.1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Dziecko, które nie ukończyło 17. roku życia, nie ponosi odpowiedzialności karnej za naruszenie nietykalności cielesnej lub średni czy lekki uszczerbek na zdrowiu oraz odpowiedzialność ta nie jest przenoszona na rodziców - art. 10 § 1 ustawy z 06.06.1997 r. - Kodeks karny - dalej k.k., w związku z tym policja lub prokurator nie będą przeciwko niemu prowadzili postępowania karnego. Wobec ucznia mogą zostać zastosowane przez sąd rodzinny ustawowe środki w razie ustalenia, że dziecko przejawia demoralizację, a w związku z tym szkoła powinna przekazać sądowi wszelkie dowody zebrane w związku z agresywnymi działaniami ucznia, przejawiającymi się w pobiciu innego ucznia oraz nauczyciela, np. notatki służbowe, dane osobowe świadków - art. 4 ustawy z 26.10.1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich. W ten sposób dyrektor wywiąże się z ustawowego obowiązku podjęcia działań na skutek stwierdzenia naruszenia uprawnień nauczyciela jako funkcjonariusza publicznego - art. 63 ustawy z 26.01.1982 r. - Karta Nauczyciela w zw. z art. 222 § 1 k.k.
Z racji uczęszczania do publicznej szkoły, w której uczeń realizuje obowiązek szkolny, nie można go skreślić z listy uczniów (art. 68 ust. 3 w zw. z ust. 2 ustawy z 14.12.2016 r. – Prawo oświatowe – dalej p.o. Dyrektor może zasugerować rodzicom zmianę szkoły lub zwrócić się do kuratora oświaty o przeniesienie ucznia do innej szkoły. Konieczne byłoby przy tym wykazanie uzasadnionego przypadku takiego przeniesienia, czyli w szczególności braku możliwości zapewnienia bezpieczeństwa innym uczniom (art. 68 ust. 3 p.o.).