Oświata - Prawo.pl

Oświata

Temat dnia

Nauczyciele poczekają na zmiany w sprawie godzin nadliczbowych

Do pracy nauczyciela w godzinach nadliczbowych mają zastosowanie przepisy kodeksu pracy - wynika z uchwały Sądu Najwyższego. To szansa dla nauczycieli, by dochodzić wypłat za zrealizowane godziny za ostatnie trzy lata. Resort edukacji miał doprecyzować przepisy, by wyeliminować wszelkie nieprawidłowości. Na rozwiązania trzeba będzie jednak jeszcze poczekać.

Monika Sewastianowicz

13.06.2025

ZNP rozważa akcję protestacyjną

Zarządzanie oświatą

Atmosfera w środowisku nauczycielskim pokazuje, że oczekiwania – rozbudzone – były zupełnie inne niż ta rzeczywistość, którą mamy. Dlatego decyzja o formie akcji protestacyjnej zapadnie 24 czerwca na posiedzeniu Zarządu Głównego ZNP - zapowiedział Związek Nauczycielstwa Polskiego. To reakcja na opóźnienia w procedowaniu zmian w Karcie Nauczyciela.

Monika Sewastianowicz

11.06.2025

Zarządzanie oświatą

Rodzic nie będzie musiał załatwiać zaświadczenia o niekaralności, by opiekować się wycieczką

Prawo karne Zarządzanie oświatą

Rząd przyjął projekt ustawy, która ma zdjąć ze szkół i rodziców uczniów część obowiązków nałożonych przez tzw. "Lex Kamilek". Po zmianach ma być jasno, że rodzic będący opiekunem szkolnej wycieczki nie będzie musiał przedstawiać zaświadczenia o niekaralności. Wystarczy pisemne zaświadczenie, że nie figurują w rejestrach karnych i rejestrach przestępców seksualnych.

Monika Sewastianowicz

11.06.2025

Prawo karne Zarządzanie oświatą

Nastolatek też może trafić do rejestru pedofilów, ale niekoniecznie za wygenerowane zdjęcie

Prawo karne Szkoła i uczeń Zarządzanie oświatą

Uczniowie podstawówki przy pomocy AI "rozebrali" swoją koleżankę i udostępnili wygenerowany wizerunek w mediach społecznościowych, zachęcając innych użytkowników do tworzenia własnych przeróbek. Taki czyn - jako że dziewczynka nie miała piętnastu lat - może zostać potraktowany jako rozpowszechnianie dziecięcej pornografii. A to potencjalnie może oznaczać surową karę, a nawet odnotowanie w tzw. "rejestrze pedofilów".

Monika Sewastianowicz Patrycja Rojek-Socha

11.06.2025

Prawo karne Szkoła i uczeń Zarządzanie oświatą

"Godziny czarnkowe" do likwidacji

Zarządzanie oświatą

Resort edukacji zlikwiduje tzw. "godziny czarnkowe" - projekt w tej sprawie trafił do wykazu prac rady ministrów. Chodzi o godziny dostępności, które od września 2022 roku nauczyciel zatrudniony w pełnym wymiarze na konsultacje dla uczniów, wychowanków i rodziców. O taką zmianę apelowały związki zawodowe, wskazując, że jest to czysta formalność, która nie przynosi żadnych realnych korzyści.

Monika Sewastianowicz

11.06.2025

Zarządzanie oświatą

Lubnauer: Sejm latem zajmie się zakazem smartfonów w szkołach

Zarządzanie oświatą

Przepisy umożliwiające dyrektorom szkół wprowadzenie zakazu używania smartfonów przez uczniów mają trafić do Sejmu w lipcu – zapowiedziała wiceministra edukacji Katarzyna Lubnauer. Nowe regulacje, jak przewiduje, mogłyby wejść w życie jeszcze w trakcie roku szkolnego 2025/2026. Minister poinformowała, że zakaz nie będzie obejmował osób, które korzystają ze smartfonów ze względów zdrowotnych.

Monika Sewastianowicz

10.06.2025

Zarządzanie oświatą

Ewolucja czy rewolucja? Jak tworzyć CUW, by służyły samorządom

Kadry w oświacie Samorząd terytorialny BHP

Centra Usług Wspólnych (CUW) stają się jednym z kluczowych narzędzi usprawniających obsługę w jednostkach samorządu terytorialnego. Umożliwiają samorządom zwiększenie efektywności i elastyczności działania. Jednak centralizacja usług niesie ze sobą także wyzwania - od konieczności dostosowania procedur, przez wdrażanie nowych standardów, po przełamywanie oporu pracowników.

Robert Horbaczewski

13.06.2025

Kadry w oświacie Samorząd terytorialny BHP

Fundacja chciała nowego liceum, ale Warszawa ma już dość klas

Szkoła i uczeń Zarządzanie oświatą

Naczelny Sąd Administracyjny podtrzymał decyzję prezydenta Warszawy o odmowie wydania zezwolenia na utworzenie w stolicy publicznego liceum dla dorosłych. Powód? W Warszawie jest wystarczająco dużo szkół tego typu, a coroczne nabory pokazują, że brakuje chętnych, by rozpocząć edukację. Nowa szkoła tylko pogorszyłaby statystyki kształcenia tego typu, a podniosłaby wydatki miasta.

Marek Sondej

12.06.2025

Szkoła i uczeń Zarządzanie oświatą

Rodzice nie będą stać w kolejkach po zaświadczenie o niekaralności - rząd przyjął projekt

Prawo karne Prawo rodzinne

Rząd przyjął nowelizację tzw. ustawy Kamilka. Chodzi m.in. o konieczność uzyskiwania przez rodziców, którzy wspomagają wychowawców szkolnych na wycieczkach klasowych, zaświadczenia o niekaralności. Ten obowiązek - na początku roku szkolnego - niemal zablokował sądy. Teraz ma być, w zakresie rodziców, zniesiony.

Patrycja Rojek-Socha

10.06.2025

Prawo karne Prawo rodzinne

MEN rozstrzygnął dwa konkursy

Zarządzanie oświatą

Ministerstwo Edukacji Narodowej ogłosiło rezultaty dwóch konkursów, mających na celu wspieranie projektów edukacyjnych, które rozwijają u uczniów kompetencje obywatelskie i naukowe. W ramach programu...

Monika Sewastianowicz

09.06.2025

Raczej bez zmian w pensum i godzinach nadliczbowych. Reforma odłożona

Zarządzanie oświatą

W marcu MEN edukacji przygotował projekt zmian w Karcie Nauczyciela - na tapet trafić miały postulaty uzgodnione ze związkami zawodowymi. Doprecyzowane zostaną m.in. przepisy dotyczące doraźnych...

Monika Sewastianowicz

07.06.2025

Polacy uczą się głównie w pracy - z innych form korzystają rzadko

Zarządzanie oświatą

Większość dorosłych Polaków rozwija swoje kompetencje głównie podczas szkoleń organizowanych przez pracodawców – zazwyczaj są to krótkie, obowiązkowe kursy w miejscu pracy. Najnowszy raport Instytutu...

Monika Sewastianowicz

06.06.2025

Fundacja nie założy szkoły leczenia zeza, chyba że jest na nią zapotrzebowanie

Zarządzanie oświatą

Otwarcie nowej publicznej szkoły musi być w interesie wspólnoty samorządowej. Wykazanie tej przesłanki może być trudne, o czym przekonała się Fundacja „Ponad barierę wzroku”. Miasto stwierdziło, że...

Marek Sondej

06.06.2025

Opozycja może poprzeć zakaz smartfonów w szkołach

Szkoła i uczeń Prawo AI Zarządzanie oświatą

Wprowadzenie zakazu korzystania ze smartfonów w szkołach jest realne, ale politycy obawiają się podejmowania takich decyzji bez wyraźnego sygnału poparcia ze strony społeczeństwa – powiedział w...

Monika Sewastianowicz

04.06.2025

Rozpoczęła się sesja egzaminów zawodowych i potwierdzających kwalifikacje w zawodzie

Szkoła i uczeń

W poniedziałek rozpoczęła się letnia sesja egzaminów zawodowych i egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie. Egzaminy składają się z dwóch części: pisemnej i części praktycznej na stanowisku...

kk/pap

02.06.2025

Edukacja mniejszości narodowych napotyka na problemy i wyzwania

Zarządzanie oświatą

Przepisy dotyczące edukacji mniejszości są niespójne, co prowadzi do trudności w organizacji nauczania języka białoruskiego. Ograniczenie liczby godzin nauczania języka niemieckiego, jako języka...

Tomasz Ciechoński

02.06.2025

Nowy portal Usługi dla Nauki – dane dla naukowców, studentów i uczniów w jednym miejscu

Szkoła i uczeń Szkolnictwo wyższe

Serwis Usługi dla Nauki (uslugi.nauka.gov.pl) ma stanowić punkt dostępu do cyfrowych usług resortu. Narzędzia zostały uporządkowane według tematów, grup użytkowników i funkcji, takich jak wsparcie...

kk/pap

29.05.2025

ZUS: Młodzi Polacy mają niepełną wiedzę o systemie ubezpieczeń społecznych

Ubezpieczenia społeczne

Młodzi Polacy boją się inflacji, długotrwałych chorób i niepełnosprawności. Znacznie rzadziej myślą o tym, co czeka ich na emeryturze – wynika z badania przeprowadzonego przez Zakład Ubezpieczeń...

Grażyna J. Leśniak

29.05.2025

Środki menstruacyjne w szkołach - zakończył się pilotaż

Szkoła i uczeń

Zakończył się pilotażowy program ministra edukacji narodowej "Doposażenie szkół w środki higieny menstruacyjnej w roku szkolnym 2024/2025", realizowany przez Kulczyk Foundation oraz Fundację Akcja...

Inga Stawicka

29.05.2025

MRPiPS: 470 mln złotych na dofinansowanie kształcenia młodocianych pracowników w 2025 r.

Prawo pracy Rynek pracy

Pracodawcy, którzy zatrudniają młodocianych pracowników w celu przygotowania zawodowego, mogą liczyć na dofinansowanie kosztów kształcenia z Funduszu Pracy. W tym roku na ten cel przeznaczone zostało...

Grażyna J. Leśniak

28.05.2025

WSA: Uchwała stypendialna nie może przekraczać upoważnienia ustawowego

Zarządzanie oświatą

Uchwała o przyznawaniu stypendiów motywacyjnych nie może być wydawana bez uprzedniego ustanowienia programu wspierania edukacji uzdolnionych uczniów ani zawierać kryteriów wykraczających poza...

Marek Sondej

28.05.2025

Nowe oblicze samorządowych CUW: cyfryzacja, AI i bezpieczeństwo danych

Samorząd terytorialny Kontrola zarządcza

Samorządowe Centra Usług Wspólnych (CUW) stają przed nowymi wyzwaniami. Coraz więcej z nich rozszerza zakres usług o zadania związane z cyberbezpieczeństwem. W obliczu rosnącej liczby zagrożeń, CUW...

Robert Horbaczewski

28.05.2025

Dzieci z niepełnosprawnościami niewystarczająco chronione w szkole?

Szkoła i uczeń Niepełnosprawność

W szkołach i placówkach oświatowych nie ma standardów ochrony dzieci z niepełnosprawnościami i ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi przed przemocą - uważa rzecznik praw obywatelskich. Prowadzi to...

Inga Stawicka

27.05.2025

Więzienie za niedopełnienie obowiązków nauczyciela - ciemne strony pomysłu MEN

Zarządzanie oświatą

Resort edukacji przygotował nowelę Prawa oświatowego, w której zamierza przede wszystkim uporządkować kwestię praw ucznia. Postanowił jednak zadbać też o nauczycieli, wzmacniając ich prawa - ustawa...

Monika Sewastianowicz

24.05.2025

Nasz news

Profil absolwenta nie pominie potrzeb nauczycieli - IBE pracuje nad strategią wsparcia

Zarządzanie oświatą

Zależy nam, by nauczyciele każdej specjalności - również matematyki czy fizyki - dostrzegali swój wpływ na rozwój społeczny uczniów. Szkoła powinna rozwijać kompetencje poznawcze, społeczne i...

Monika Sewastianowicz

09.05.2025

Pracownie w szkołach, programy dla uczelni - rząd doinwestuje rozwój AI

Zarządzanie oświatą

OECD ocenia, że w najbliższych latach wiele zawodów zniknie lub całkowicie się zmieni pod wpływem rozwoju AI i automatyzacji. Wiąże się to z koniecznością dostosowania edukacji i szkolnictwa wyższego...

Monika Sewastianowicz

08.05.2025

Polecamy książki oświatowe

Nowość

-10%

Rachunkowość jednostek oświatowych

Monika Kaczurak-Kozak Sprawdź

Cena promocyjna: 62,10 zł

Cena regularna: 69,00 zł

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 51,74 zł

Nowość

-10%

Kompetencje rady pedagogicznej. Komentarz prakty...

Piotr Gąsiorek Sprawdź

Cena promocyjna: 134,10 zł

Cena regularna: 149,00 zł

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 111,74 zł

Nowość

-10%

Procedury oświatowe z wzorami dokumentów. Tom 2....

Lidia Marciniak Sprawdź

Cena promocyjna: 179,10 zł

Cena regularna: 199,00 zł

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 99,50 zł

Nowość

-10%

Karta Nauczyciela. Komentarz

Krzysztof Gawroński Sprawdź

Cena promocyjna: 161,10 zł

Cena regularna: 179,00 zł

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 125,31 zł

Nowość

-10%

Dobry nauczyciel - dobry uczeń - dobra szkoła

Krzysztof Gawroński, Stefan Kwiatkowski Sprawdź

Cena promocyjna: 71,11 zł

Cena regularna: 79,00 zł

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 7,90 zł

Aktualności
- Nauczyciele poczekają na zmiany w sprawie godzin nadliczbowych
  Do pracy nauczyciela w godzinach nadliczbowych mają zastosowanie przepisy kodeksu pracy - wynika z uchwały Sądu Najwyższego. To szansa dla nauczycieli, by dochodzić wypłat za zrealizowane godziny za ostatnie trzy lata. Resort edukacji miał doprecyzować przepisy, by wyeliminować wszelkie nieprawidłowości. Na rozwiązania trzeba będzie jednak jeszcze poczekać.
- ZNP rozważa akcję protestacyjną
  Atmosfera w środowisku nauczycielskim pokazuje, że oczekiwania – rozbudzone – były zupełnie inne niż ta rzeczywistość, którą mamy. Dlatego decyzja o formie akcji protestacyjnej zapadnie 24 czerwca na posiedzeniu Zarządu Głównego ZNP - zapowiedział Związek Nauczycielstwa Polskiego. To reakcja na opóźnienia w procedowaniu zmian w Karcie Nauczyciela.
- Rodzic nie będzie musiał załatwiać zaświadczenia o niekaralności, by opiekować się wycieczką
  Rząd przyjął projekt ustawy, która ma zdjąć ze szkół i rodziców uczniów część obowiązków nałożonych przez tzw. "Lex Kamilek". Po zmianach ma być jasno, że rodzic będący opiekunem szkolnej wycieczki nie będzie musiał przedstawiać zaświadczenia o niekaralności. Wystarczy pisemne zaświadczenie, że nie figurują w rejestrach karnych i rejestrach przestępców seksualnych.
Zobacz więcej
Opinie
- Profil absolwenta nie pominie potrzeb nauczycieli - IBE pracuje nad strategią wsparcia
  Zależy nam, by nauczyciele każdej specjalności - również matematyki czy fizyki - dostrzegali swój wpływ na rozwój społeczny uczniów. Szkoła powinna rozwijać kompetencje poznawcze, społeczne i osobiste równolegle - dlatego traktujemy je jako równie ważne - mówi Elżbieta Strzemieczna, kierowniczka Zespołu ds. Zmian w Systemie Edukacji w Instytucie Badań Edukacyjnych.
- Sławomir Broniarz: Rozwój zawodowy nauczyciela nie może być sztuką dla sztuki
  Pozostajemy – i zawarliśmy to w projekcie rozbieżności – przy swoim zdaniu, że za awansem na nauczyciela mianowanego powinna iść większa podwyżka niż sięgająca 150 zł. Obecnie jest to mało zachęcające do rozwoju - mówi Prawo.pl Sławomir Broniarz, prezes Związku Nauczycielstwa Polskiego. Wskazuje też, że konieczne jest wypracowanie nowego podejścia do edukacji i pracy nauczyciela, co - jak ma nadzieję - znajdzie odzwierciedlenie w zmianach zapowiedzianych na 2026 rok.
- Prof. Krawiec: Nie potrzebujemy rzecznika praw ucznia, byłby "batem na nauczycieli"
  Ewentualny rzecznik praw uczniowskich byłby podmiotem umocowanym jedynie ustawowo, a nie konstytucyjnie. Tym samym jego pozycja prawna byłaby słabsza od roli rzeczników konstytucyjnych: praw obywatelskich i praw dziecka - uważa prof. Grzegorz Krawiec z Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej. Wskazuje, że taka instytucja budzi obawy nauczycieli.
Zobacz więcej
Zmiany w prawie
- Nowe podstawy programowe dla kilku zawodów szkolnictwa branżowego
  Od września zmienią się podstawy programowe kształcenia w zawodach: elektromechanik pojazdów samochodowych oraz technik pojazdów samochodowych, operator obrabiarek skrawających i technik weterynarii. Określona też została podstawa programowa kształcenia w nowym zawodzie technik elektromobilności.
- Mucha: Od 1 września obowiązek szkolny dla dzieci z Ukrainy
  Od 1 września będzie obowiązek szkolny dla dzieci z Ukrainy, połączony z pobieraniem zasiłku 800 plus. Zapowiedziała to w środę wiceministra edukacji Joanna Mucha. Z przekazanych przez nią szacunkowych danych wynika, że do polskich szkół nie posłano prawdopodobnie ok. 75 tysięcy ukraińskich dzieci. Według Muchy często powodem takiej decyzji było przekonanie rodziców lub opiekunów, że bardzo szybko wrócą do Ukrainy.
- Szkolne doradztwo zawodowe - wystarczą studia podyplomowe
  W ostatnich klasach publicznych szkół podstawowych oraz w publicznych szkołach ponadpodstawowych uczniowie mają zajęcia doradztwa zawodowego. Może je poprowadzić osoba, która posiada kwalifikacje określone w rozporządzeniu - ukończyła odpowiednie studia i posiada przygotowanie pedagogiczne.
Zobacz więcej
Pytania i odpowiedzi
- Nauczyciel nie musi przepracować całego roku, by dostać trzynastkę
  Do końca marca nauczyciele muszą otrzymać dodatkowe wynagrodzenie roczne, czyli tzw. trzynastki. Mogą liczyć na nie nie tylko pedagodzy, którzy przepracowali cały rok. "Trzynastka" w proporcjonalnie zmniejszonej części przysługuje w przypadku, gdy nauczyciel przepracuje sześć miesięcy. Nauczyciele mogą też liczyć na podwyżki, bo obowiązuje już rozporządzenie o minimalnych stawkach wynagrodzenia pedagogów.
- Przezorny zawsze zabezpieczony. W szkole apteczka być musi, zawartość do ustalenia
  Na terenie szkoły może dojść do wypadków i innych nieszczęśliwych zdarzeń, dlatego pracownicy szkoły i placówek powinni być przeszkoleni w zakresie udzielania pierwszej pomocy. Szkoły powinny natomiast być odpowiednio wyposażone w apteczki, by w razie konieczności można było sięgnąć po przydatne środki.
- Nauczyciel na wycieczce powinien dostać wynagrodzenie za nadgodziny
  Nie wszyscy nauczyciele dostają wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe w czasie, gdy opiekują się klasą podczas wycieczki szkolnej - to problem, z którym od lat nie radzą sobie kolejne ekipy rządzące. Problemem są również pieniądze za opiekę nad dziećmi w weekend lub po godzinach pracy. Resort edukacji obiecał, że podejmie pracę nad zmianami w tej materii.
Zobacz więcej
Orzeczenia
- Fundacja nie założy szkoły leczenia zeza, chyba że jest na nią zapotrzebowanie
  Otwarcie nowej publicznej szkoły musi być w interesie wspólnoty samorządowej. Wykazanie tej przesłanki może być trudne, o czym przekonała się Fundacja „Ponad barierę wzroku”. Miasto stwierdziło, że choć na miejscu nie kształci się w zawodzie ortoptysty to nie zamierza tego zmieniać. Koszty przewyższają zyski – jak podkreślił prezydent miasta. Jego decyzję oceniały sądy administracyjne.
- SN zajmie się problemem obniżenia pensum nauczycielskiego
  Brak w pragmatyce nauczycielskiej unormowania, dotyczącego obniżenia pensum z tytułu występującego w tygodniu święta, przypadającego w innym dniu niż niedziela, oznacza, że ustawodawca nie przyznał nauczycielowi takiego prawa – twierdził pozwany Gminny Zespół Szkół. Jednak sądy obu instancji przyznały nauczycielkom wynagrodzenie za pracę w godzinach ponadnormatywnych, mimo niewypełnienia 18-godzinnego pensum. Sąd Najwyższy 15 kwietnia br. rozstrzygnie, czy słusznie.
- SN: Odszkodowanie za zaniżone dotacje na przedszkole
  W razie wypłacenia zaniżonej dotacji na podstawie ustawy o systemie oświaty w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2016 r. osobie prowadzącej niepubliczne przedszkole przysługuje roszczenie odszkodowawcze na podstawie art. 471 k.c. z tytułu szkody spowodowanej wypłatą środków własnych na realizację zadań podlegających dofinansowaniu - taką uchwałę podjął Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej.
Zobacz więcej