Nauczyciel zatrudniony na podstawie mianowania na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy w maju 2013 r. dostał ograniczenie zatrudnienia do 16/18, które przyjął. Natomiast do dyrektora szkoły złożył wniosek w dniu 19 sierpnia 2013 r. o udzielenie urlopu na poratowanie zdrowia z orzeczeniem od lekarza na czas od 31 sierpnia 2013 r. do 31 sierpnia 2014 roku (oprócz tego ten nauczyciel w danej szkole uczy już ponad 2 lat i wcześniej nie korzystał z urlopu dla poratowania zdrowia).
W związku z tym czy dyrektor może nauczycielowi udzielić urlopu na taki czas, gdy przyjął on ograniczenie wymiaru zatrudnienia?

1. Zgodnie z treścią art. 73 ust. 1 ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.) – dalej KN, przesłanką udzielenia nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia jest zatrudnienie w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony i przepracowanie co najmniej 7 lat w szkole.
Przesłanka zatrudnienia w pełnym wymiarze (jak i pozostałe przesłanki) mają być spełnione przez nauczyciela w momencie składania wniosku o udzielenie urlopu dla poratowania zdrowia. Jeżeli wszystkie przesłanki są spełnione w dacie złożonego wniosku dyrektor powinien udzielić urlopu dla poratowania zdrowia w wymiarze wskazanym w orzeczeniu lekarskim. Oczywiście jeżeli nauczyciel złoży stosowny wniosek po dokonaniu ograniczenia zatrudnienia, (tj. po 1 października), udzielenie urlopu dla poratowania zdrowia stanie się już niemożliwe.
Należy podkreślić, że zgodnie z obowiązującym prawem dyrektor szkoły nie tyle wyraża zgodę na udzielenie urlopu dla poratowania zdrowia, lecz udziela takiego urlopu na podstawie orzeczenia lekarskiego. Wynika z tego, że skutek konstytutywny uprawnienia do urlopu dla poratowania zdrowia powstaje w momencie wydania stosownego orzeczenia lekarskiego (lub decyzji organu odwoławczego) a nie udzielenia urlopu przez dyrektora szkoły. Tak więc ewentualne "cofnięcie uprawnienia" do urlopu dla poratowania zdrowia następuje w drodze odwołania od orzeczenia lekarskiego do wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy (lub jego decyzji w ramach postępowania odwoławczego) lub po prostu z powodu niespełnienia przesłanek udzielenia urlopu, o których mowa w art. 73 ust. 1 KN.
2. Ograniczenie zatrudnienia, o którym mowa w art. 22 ust. 2 KN, nie powstaje bezpośrednio w dacie wyrażenia na nie zgody przez nauczyciela, lecz w chwili wskazanej przez dyrektora szkoły. Jeżeli w omawianej sprawie skutek ograniczenia powstaje w dacie 1 września 2013 r. (początek nowego roku szkolnego i nowej organizacji pracy) to nie można wprowadzać fikcji prawnej, że ograniczenie następuje wcześniej (tj. w dacie wyrażenia zgody przez nauczyciela).
Jeżeli więc orzeczenie lekarskie wskazujące okres urlopu dla poratowania zdrowia zostanie wydane przed datą ograniczenia zatrudnienia (co ma miejsce w omawianej sprawie), jak i wniosek nauczyciela zostanie złożony również w tym okresie, należy uznać, że nauczyciel spełnia przesłankę zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy i należy mu udzielić urlopu dla poratowania zdrowia na cały okres wskazany w orzeczeniu. @page_break@

W omawianej sprawie wniosek o udzielenie urlopu dla poratowania zdrowia zostaje złożony w sytuacji, kiedy nauczyciel jest zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy – a więc spełnia tę przesłankę umożliwiającą udzielenie urlopu dla poratowania zdrowia. Jeżeli spełnia także pozostałe przesłanki, o których mowa w art. 73 ust. 1 KN, należy udzielić mu tego urlopu.
3. Udzielenie urlopu dla poratowania zdrowia nie zawiesza skutku ograniczenia zatrudnienia do czasu powrotu nauczyciela z urlopu dla poratowania zdrowia. Nauczyciel od 1 września 2013 r., zgodnie z propozycją ograniczenia zatrudnienia i w związku z wyrażeniem przez siebie zgody na takie ograniczenie, w czasie urlopu dla poratowania zdrowia przejdzie w zmniejszony wymiar zatrudnienia. Będzie więc korzystał z urlopu dla poratowania zdrowia, lecz jego wynagrodzenie powinno być liczone od zmniejszonego wymiaru zatrudnienia.
Zastosowanie instytucji ograniczenia zatrudnienia art. 22 ust. 2 KN, powoduje bowiem skutek w postaci proporcjonalnego zmniejszenia wynagrodzenia. Zgodnie z treścią art. 73 ust. 5 KN - nauczyciel w okresie przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia zachowuje prawo do comiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego i dodatku za wysługę lat oraz prawo do innych świadczeń pracowniczych, w tym dodatków socjalnych, o których mowa w art. 54 KN (dodatek wiejski, dodatek mieszkaniowy).
Ustawodawca nie założył więc, że wynagrodzenie nauczyciela przebywającego na urlopie dla poratowania zdrowia liczone jest np. na zasadach dotyczących tzw. średniej urlopowej lub ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. W związku z tym nie mamy do czynienia z ustalaniem wynagrodzenia nauczyciela za pewien okres czasu, lecz z wyraźnym wskazaniem, że wynagrodzenie ustalane jest w danym miesiącu - na podstawie stawek określonych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy (Dz. U. Nr 22, poz. 181 z późn. zm.). W związku z tym nauczyciel korzystający z urlopu dla poratowania zdrowia i otrzymujący podczas tego urlopu wynagrodzenie zasadnicze ma prawo do wynagrodzenia w stawce określonej tym aktem wykonawczym. 

Polecamy: Przez urlop dla poratowania zdrowia nauczyciel traci prawo do urlopu uzupełniającego