Warto jednak mieć na względzie treść art. 83 ust. 6 Prawa oświatowego. Zgodnie z tym przepisem Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, a w przypadku szkół i placówek artystycznych - minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, określą, w drodze rozporządzenia, rodzaje szkół i placówek, w których nie tworzy się rad rodziców, uwzględniając organizację szkoły lub placówki lub brak możliwości bezpośredniego uczestniczenia w ich działalności reprezentacji rodziców.

Rady rodziców już z własnym kontem, ale wciąż bez precyzyjnych regulacji>>

Więcej w LEX: Zadania rady rodziców w szkole i przedszkolu >>>

Regulacje w rozporządzeniu

Obecnie obowiązuje rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 26 lipca 2018 r. w sprawie rodzajów szkół i placówek, w których nie tworzy się rad rodziców. Z postanowień rozporządzenia wynika, iż rad rodziców nie tworzy się w następujących rodzajach szkół i placówek publicznych prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego i ministrów:

  1.  szkoły dla dorosłych;
  2. branżowe szkoły II stopnia i szkoły policealne;
  3. szkoły w podmiotach leczniczych i jednostkach pomocy społecznej;
  4. szkoły w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich;
  5. szkoły przy zakładach karnych i aresztach śledczych;
  6. szkolne schroniska młodzieżowe;
  7. placówki kształcenia ustawicznego i centra kształcenia zawodowego;
  8. poradnie psychologiczno-pedagogiczne, w tym poradnie specjalistyczne;
  9. młodzieżowe ośrodki wychowawcze i młodzieżowe ośrodki socjoterapii;
  10. bursy i domy wczasów dziecięcych;
  11. biblioteki pedagogiczne.

 

Skład rady rodziców

Radę rodziców można - za wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 13 maja 2021 r. w sprawie II SAB/Wa 623/20 (LEX nr 3279779) - określić mianem "bytu wewnętrznego jednostki oświatowej".

W świetle art. 83 ust. 2 Prawa oświatowego w skład rad rodziców wchodzą:

  1. w szkołach - po jednym przedstawicielu rad oddziałowych, wybranych w tajnych wyborach przez zebranie rodziców uczniów danego oddziału;
  2. w placówkach - co najmniej 7 przedstawicieli, wybranych w tajnych wyborach przez zebranie rodziców wychowanków danej placówki;
  3. w szkołach artystycznych - przedstawiciele w liczbie określonej w statucie szkoły, wybrani w tajnych wyborach przez zebranie rodziców uczniów danej szkoły.

W wyborach, o których mowa, jednego ucznia reprezentuje jeden rodzic. Wybory przeprowadza się na pierwszym zebraniu rodziców w każdym roku szkolnym.

Czytaj w LEX: Środki zgromadzone na rachunku rady rodziców – opodatkowanie odsetek >>>

Czytaj w LEX: Gospodarka finansowa Rady Rodziców w powiązaniu z gospodarką finansową placówki >>>

Regulamin rady rodziców

Ustawodawca przewidział, że rada rodziców uchwala regulamin swojej działalności, w którym określa w szczególności:

  1. wewnętrzną strukturę i tryb pracy rady;
  2. szczegółowy tryb przeprowadzania wyborów do rad, o których mowa w art. 83 ust. 2 pkt 1-3, oraz przedstawicieli rad oddziałowych, o których mowa w art. 83 ust. 2 pkt 1, do rady rodziców odpowiednio szkoły lub placówki.

Co istotne, rady rodziców mogą porozumiewać się ze sobą, ustalając zasady i zakres współpracy.

 

 

Z przepisów wynika również, że w zebraniach rady rodziców może uczestniczyć pielęgniarka środowiska nauczania i wychowania albo higienistka szkolna w celu omówienia zagadnień z zakresu edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia uczniów, z zachowaniem w tajemnicy informacji o stanie zdrowia uczniów.

Zwróćmy uwagę na wspomniany wyżej wyrok WSA w Warszawie z 13 maja 2021 r. w sprawie II SAB/Wa 623/20 (LEX nr 3279779). W orzeczeniu tym przyjęto, że regulamin rady rodziców nie jest dokumentem urzędowym. Okoliczność ta miała znaczenie z perspektywy zgłoszonego żądania udostępnienia treści tego dokumentu w trybie przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej. Mamy tu do czynienia z dokumentem o charakterze wewnętrznym - przyjął WSA. Warszawski WSA zauważył jednocześnie, że rada rodziców jest organem społecznym, wewnętrznym szkoły, reprezentującym rodziców uczniów. Nie stanowi więc podmiotu, o jakim mowa w art. 4 ust. 1 i 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Rada rodziców posiada pewne kompetencje, ale nie mają one władczego charakteru. Powyższe stanowisko prezentował również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w wyroku z 7 stycznia 2021 r. w sprawie II SAB/Bk 215/20 (LEX nr 3117985). Przykładowy plan pracy rady rodziców oraz regulamin rady rodziców są dostępne w SIP LEX.

WZORY dokumentów w LEX:

 

Działania rady rodziców

Z przepisu art. 84 Prawa oświatowego wynika, że rada rodziców może występować do dyrektora i innych organów szkoły lub placówki, organu prowadzącego szkołę lub placówkę oraz organu sprawującego nadzór pedagogiczny z wnioskami i opiniami we wszystkich sprawach szkoły lub placówki.

Do kompetencji rady rodziców, z zastrzeżeniem art. 83 ust. 3 i 4, należy:

  1. uchwalanie w porozumieniu z radą pedagogiczną programu wychowawczo-profilaktycznego szkoły lub placówki, o którym mowa w art. 26;
  2. opiniowanie programu i harmonogramu poprawy efektywności kształcenia lub wychowania szkoły lub placówki, o którym mowa w art. 56 ust. 2;
  3. opiniowanie projektu planu finansowego składanego przez dyrektora szkoły.

 

Zwróćmy uwagę na treść art. 83 ust. 3 Prawa oświatowego. Przewidziano tam, iż w przypadku gdy rada rodziców w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia roku szkolnego nie uzyska porozumienia z radą pedagogiczną w sprawie programu wychowawczo-profilaktycznego szkoły lub placówki, o którym mowa w art. 26, program ten ustala dyrektor szkoły lub placówki w uzgodnieniu z organem sprawującym nadzór pedagogiczny. Program ustalony przez dyrektora szkoły lub placówki obowiązuje do czasu uchwalenia programu przez radę rodziców w porozumieniu z radą pedagogiczną. Odnotować warto też treść art. 83 ust. 4 Prawa oświatowego. Przepis ten odnosi się do tych szkół i placówek, w których nie tworzy się rad rodziców. W tym przypadku program wychowawczo-profilaktyczny szkoły lub placówki, o którym mowa w art. 26, uchwala rada pedagogiczna.

 

Ustawodawca przyjął jednocześnie, że w szkołach i placówkach publicznych prowadzonych przez osoby prawne inne niż jednostki samorządu terytorialnego lub przez osoby fizyczne oraz w szkołach i placówkach niepublicznych program wychowawczo-profilaktyczny szkoły lub placówki, o którym mowa w art. 26, ustala organ wskazany w statucie szkoły lub placówki. Warto dodać, że w celu wspierania działalności statutowej szkoły lub placówki, rada rodziców może gromadzić fundusze z dobrowolnych składek rodziców oraz innych źródeł. Zasady wydatkowania funduszy rady rodziców określa regulamin, o którym mowa w art. 83 ust. 4. Fundusze, o których mowa w art. 83 ust. 6 Prawa oświatowego, mogą być przechowywane na odrębnym rachunku bankowym rady rodziców. Do założenia i likwidacji tego rachunku bankowego oraz dysponowania funduszami na tym rachunku są uprawnione osoby posiadające pisemne upoważnienie udzielone przez radę rodziców.